یغمای جندقی، سخن‌سازِ رَستۀ پارسی‌نگاران

author

  • نرگس اسکویی استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی، ایران، بناب
Abstract:

اندیشۀ سره‌نویسی گرایی، انگیزشی است که در طی قرون و اعصار، گاه‌گاهی عده‌ای را مجذوب خود ساخته، جریانی‌هایی را در نثر نویسی به همراه داشته‌است؛ یغمای جندقی یکی از نویسندگانی است که در قرن سیزدهم هجری به امر سره‌نویسی اهتمام ورزیدند؛ وی در طی برخی از نامه‌های خود تحت عنوان "پارسی‌نگار" واژه‌ها و ترکیبات فارسی را جانشین کلمات عربی ساخته‌است. بر خلاف باور شایع، استفاده از کلمات فارسی مجعول و مهجور بسامد بالایی در نثر یغمای جندقی ندارد. وی با آراستن نثر از طریق جملات و کلمات معطوف و لخت‌های سجع، علاوه بر پالودن نثر از عناصر زبانی غیر فارسی، سبک شخصی برای خود ابداع نموده‌است که پیروان و شاگردانی نیز داشته است. یغمای جندقی برای نامه‌نگاری، ارزش و اعتبار تاریخی و ادبی بسیاری قائل ‌است و از نامه‌نویسی در جهت اشاعۀ نام و مقاصد خود بهره جسته است؛ لحن یغما در نامه‌هایش، لحن تعلیمی و بزرگ‌منشانه است. در این مقاله، پس از نگاهی مختصر به جریان سره‌نویسی و معرفی زندگی و آثار یغمای جندقی، نامه‌های پارسی‌نگار یغمای جندقی را از حیث سبک نگارش و اندیشۀ غالب بر آن، بررسی نموده‌ایم.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

نوآوری های یغمای جندقی در هجوسرایی

علی‌رغم اهمیت هجو در مطالعات روان‌شناسی، جامعه‌شناسی و ادبیات، این نوع ادبی هنوز به گونه­ای بایسته، مورد توجه واقع نشده است. نگاهی اجمالی به پژوهش­های انجام شده درباره­ی آن، در مقایسه با سایر گونه­های ادب غنایی، به خوبی مبین این مسأله است. موضوع پژوهش حاضر، بررسی نوآوری­های یغمای جندقی در هجوسرایی است. معرفی هجو و اهمیت آن، شناساندن شگردها و نوآوری­های یغما در هجوسرایی و فراهم آوردن زمینه­ی آشن...

full text

بیان در دیوان یغمای جندقی

چکیده موضوع رساله حاضر بررسی یکی از جنبه های زیباشناسی سخن فارسی ، بیان در دیوان یغمای جندقی می باشد که هدف ازتدوین آن مشخص شدن جنبه های بیانی دیوان بغمای جندقی است که در 6 فصل تنظیم شده است . در فصل نخست به طرح و کلیات تحقیق پرداخته شده و در فصل دوم مختصری از زندگینامه یغمای جندقی ارائه گردیده و در فصل سوم با ارئه تعریفی از شعر و آنچه که ما آن را علم بیان می نامیم سعی گردیده تا محدوده این ع...

15 صفحه اول

هماهنگی وزن و محتوا در نوحه‌ها و مرثیه‌های یغمای جندقی

یکی از موفقیت‌های هر شاعری در سرودن، توجه وی به شبکۀ ارتباطی عناصر مادی و معنوی موجود در شعرش است که ساختار و نظام یک قالب شعری را تشکیل می‌دهد. ارتباط واژگانی و شیوه چینش آنها، انتخاب وزن مناسب با عنایت به درونمایۀ حاکم بر آن، انواع موسیقی در شعر و نظایر آن این شبکه را می‌سازد. این مقاله به میزان هماهنگی درونمایه و بحور به کار رفته در نوحه‌ها و مرثیه‌های یغمای جندقی -شاعر قرن سیزدهم هجری- پردا...

full text

بررسی ساختار و بلاغت نوحه‌های عاشورایی یغما جندقی (1196ـ 1276ق)

شعر شیعی، شاخه‌ای پربار از درخت تنومند شعر آیینی و شعری است حماسه‌ور، ملتهب، درد‌انگیز و مبارز که بارزترین نمود آن را در اشعار عاشورایی مشاهده می‌کنیم. یغما جندقی، از مشهورترین شاعران دورة بازگشت ادبی به شمار می‌آید که شهرت خود را مرهون سرایش اشعار عاشورایی و ابتکار قالب نوحه است. که با تغییراتی در ساختمان قصیده، پدید آورده است. ساختار نوحه‌های وی را در چهار دسته می‌توان تقسیم‌بندی نمود. اگرچه ...

full text

تحلیل آوا و القا در اشعار عاشورایی صفایی جندقی

صفایی جندقی فرزند ارشد یغمای جندقی است و اشعار عاشورایی مهیج و سوزناک وی در قالب ترکیب‌بند سروده شده است. او در این شیوه گوی سبقت را از اقران ربوده و ترکیب‌بند عاشورایی او، مشحون از فنون و صنایع ادبی است.در این مقاله، از میان فنون ادبی مراثی تنها به آواها و صنایع مرتبط با آن مانند واج‌آرایی، انواع جناس و تکرار که بارِ موسیقایی کلام را افزایش می‌دهند، پرداخته شده است. تحلیل آوایی این اشعار از منظ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 2  issue شماره 3 (پیاپی 7)

pages  135- 148

publication date 2014-08-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023